متمم !

همان گونه كه برخی از فعل­ ها گذرا به متمم هستند و با داشتن حرف اضافه­ ی اختصاصی به متمم نیاز دارند، بعضی از اسم­ها نیز از چنین خصوصیتی برخوردارند. فعل مركب "آشتی كردن " از جمله فعل هایی است كه حرف اضافه­ ی اختصاصی دارد:"آشتی كردن با" و بدون متمم، معنای فعل و در نتیجه مفهوم جمله ناقص می­ ماند. واژه­ ی "جدایی" هم از جمله اسم­ هایی است كه  با داشتن حرف اضافه­ ی اختصاصی "از" به متمم نیاز دارد و بدون آن، معنای "جدایی" ناقص خواهد بود:جدایی از دوست دشوار بود." از دوست" متمم است ولی نه متمم فعل ؛ زیرا فعل اسنادی "بود" نیازی به متمم ندارد، بلكه متمم اسم "جدایی" است كه در جمله ­ی بالا نقش "نهاد" دارد.

      متمم اسم  درباره­ ی اسم پیش از خود – و به ندرت پس از آن- توضیح می­ دهد و معنای آن را تمام می­ كند؛ یعنی اسمی كه در جمله نفش نهادی، مفعولی، مسندی یا متممی دارد، بدون متمم خود ناقص می­ماند و حرف اضافه هم جزء ذات آن اسم است:«انتقاد از نارسایی­ها لازم است.»نارسایی­ها متمم است ولی نه متمم فعل، بلكه متمم اسم" انتقاد" كه در این جمله نقش نهادی دارد.

نمونه­ های دیگر:

كاسه پر از آب است. ( آب متمم صفت كه در جای اسم نشسته و نقش مسندی دارد)

مبارزه با استعمار تاریخ طولانی دارد. ( متمم مبارزه در نقش نهاد)

او به جنگ با دشمن پرداخت. (دشمن متمم اسم جنگ است كه در این جمله نقش متمم دارد ----- متمم اسم)

جدایی از او برای من دشوار بود. ( او متمم اسم "جدایی" است كه نقش نهادی دارد و "من" متمم "او" است كه نقش متممی دارد----- متمم متمم است.)

رییس جمهور مصاحبه با خبرنگاران را پذیرفت.(خبرنگاران متمم اسم "مصاحبه" است كه نقش مفعولی دارد---- متمم مفعول)

نكته­ ی مهم: متمم اسم با اسم خود مجموعاً یك نقش دارد و در جایگاه یك نقش اصلی می ­نشیند. به همین دلیل، با وجود اجباری بودن متمم اسم و لزوم آن در جمله، مستقل به حساب نمی­ آید و از اجزای اصلی جمله شمرده نمی­ شود.

جمله­ ی : كاسه پر از آب است.

      سه جزئی مسندی است و متمم "آب" با حرف اضافه جزئی از گروه اسمی "پر" به شمار می­ رود كه نقش مسندی دارد. هم­چنین:«انتقاد از نارسایی­ ها لازم است.»"انتقاد از نارسایی­ ها" نهاد جمله است و متمم "نارسایی­ ها" جایگاه مستقل ندارد.

تعداد اجزای جمله را فقط فعل تعیین می­كند.گاه متمم اسم را می­ توان به وابسته­ پسین (صفت یا مضاف الیه) تبدیل نمود:رئیس جمهور در یك مصاحبه ی مطبوعاتی اعلام كرد....

مصاحبه­ ی مطبوعاتی= مصاحبه با مطبوعات.

انتقاد از نارسایی­ ها لازم است.

 انتقاد  نارسایی­ ها لازم است.

          مضاف­ الیه

تعدادی از اسم­های متمم­ خواه:

نزاع با         گفتگو با           صلح با          مناظره با           جنگ با    مناقشه با              نبرد با       سازش با           رو بوسی با         مقابله با         وداع با          دعوا با          مدارا با            مسابقه با